Prąd w altanie ogrodowej. Jak bezpiecznie przygotować instalację na wiosnę?

Doprowadzenie zasilania i ułożenie instalacji elektrycznej w altanie to bez dwóch zdań ogromne ułatwienie podczas wykonywania większości prac ogrodowych, a także komfort posiadania oświetlenia, ogrzewania czy innych udogodnień - jak choćby elektryczny grill, radio, przenośny telewizor czy inne urządzenia AGD. Ponieważ jednak nieprawidłowo wykonana instalacja elektryczna w altanie może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, w tym artykule znajdziesz poradnik dotyczący przygotowania jej w sposób bezpieczny i zgodny z obowiązującymi przepisami oraz najlepszymi praktykami branżowymi.

Prąd w ogrodzie - planowanie instalacji elektrycznej w altanie

Planując układ instalacji w Twojej altanie pamiętaj nie tylko o tym, jak będą przebiegać przewody w jej wnętrzu, ale skup się także na określeniu trasy, którą będzie przebiegać ziemny kabel zasilający od rozdzielnicy głównej do rozdzielnicy w altanie. To o tyle istotne, że najprawdopodobniej zabierasz się za doprowadzenie prądu do przydomowej altanki dłuższy czas po zakończeniu prac budowlanych związanych z domem, co z kolei oznacza, że w ziemi już znajdują się różnego rodzaju elementy instalacji elektrycznej bądź odgromowej, które mogą wpływać na przebieg linii zasilającej altanę.

 Reflektor Ogrodowy Vilo 1xGU10 IP65 Eko-Light (EKO8357)

Prąd w altanie - wymogi prawne i normy bezpieczeństwa

Instalacja elektryczna w przydomowej altanie ogrodowej powinna być zgodna z obowiązującymi przepisami i normami branżowymi, co tylko z pozoru wydaje się kwestią oczywistą. Aby uniknąć ewentualnych problemów w przypadku, gdy dojdzie do awarii instalacji w altanie, zadbaj o to, aby wszystkie elementy instalacji spełniały aktualne wymagania przepisów i norm.

Najważniejsze w tym kontekście dokumenty to:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity: Dz.U. z 2022 r. poz. 1225)
• Polska Norma PN-HD 60364-5-52:2011 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 5-52: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Oprzewodowanie.

Co istotne, nie są to jedyne dokumenty o charakterze normatywnym, jakie trzeba uwzględnić, ponieważ należy również przestrzegać przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej oraz stosowania odpowiednich zabezpieczeń, odporności urządzeń na wilgoć czy sposobu prowadzenia kabli w gruncie.

Z tego względu całość prac projektowych i wykonawczych w zakresie instalacji elektrycznej w altanie ogrodowej (w tym podłączenie altany do sieci elektrycznej budynku) najlepiej powierzyć elektrykowi posiadającemu odpowiednie uprawnienia i wiedzę.

 Oprawa ogrodowa kinkiet elewacyjny GORI GU10 IP44 29010 KANLUX

Określenie zapotrzebowania na moc

Zanim zlecisz zaprojektowanie instalacji do altany, koniecznie zastanów się, jakie urządzenia będą do niej podłączone. Jeśli altana ma służyć jedynie do rekreacyjnego spędzania czasu i nie będziesz używać w niej żadnych urządzeń o dużej mocy (np. elektronarzędzia czy płyta indukcyjna), w zupełności wystarczy zaplanowanie obwodu o mocy około 2-3 kW. Jeżeli jednak chcesz mieć w altanie grzejnik elektryczny, lodówkę, czajnik bezprzewodowy bądź podłączać elektronarzędzia, konieczne może okazać się zwiększenie mocy do 5-7 kW.

Lokalizacja punktów elektrycznych

Zasadnicze znaczenie ma określenie liczby obwodów elektrycznych - zgodnie z obowiązującymi przepisami osobne obwody powinny być przewidziane dla oświetlenia, a oddzielne dla gniazd zasilających, więc instalacja w Twojej altanie będzie mieć przynajmniej 2 obwody elektryczne niezależne od siebie.

Podczas planowania rozmieszczenia gniazd i punktów świetlnych weź też pod uwagę funkcjonalność Twojej altany. Oświetlenie sufitowe najlepiej umieścić centralnie, o ile jest taka możliwość, natomiast gniazdka elektryczne zaplanuj w łatwo dostępnych miejscach - ale tak, aby były zabezpieczone przed wilgocią i czynnikami zewnętrznymi. Dobrym pomysłem jest zastosowanie gniazd hermetycznych o stopniu ochrony IP67, które zapobiegną wnikaniu wody i pyłu.

Gniazdo ogrodowe 2x2P+Z, IP44, przewód 1,5m H07RN-F 3x1,5mm2 OR-AE-13138 ORNO

Prąd w altanie ogrodowej - dobór odpowiednich przewodów i zabezpieczeń

Dobór okablowania (kabla ziemnego i przewodów wewnątrz altanki) oraz adekwatnych zabezpieczeń do poszczególnych obwodów przekłada się na bezpieczeństwo w trakcie korzystania z instalacji elektrycznej w altanie, dlatego nie warto na nich oszczędzać.

Jaki kabel do altanki wybrać?

Do ułożenia w ziemi należy użyć kabli YKY (w czarnej izolacji) o odpowiednim przekroju. Standardowe zastosowania (oświetlenie, drobna elektronika) wymagają kabla o przekroju 3x2,5 mm². Jeśli jednak do instalacji mają być podłączane urządzenia o większym poborze mocy, np. grzejnik elektryczny czy elektronarzędzia, trzeba zastosować przewody o przekroju adekwatnym do przewidywanego obciążenia, np. 5x4 mm²

Elektryka w altanie - ochrona przed przeciążeniem i zwarciem

Każda instalacja elektryczna musi być odpowiednio zabezpieczona, co oznacza, że w rozdzielni altanki powinny znaleźć się przynajmniej:

• wyłącznik nadprądowy B16
• wyłączniki różnicowoprądowe dla każdego obwodu
• zabezpieczenie przeciwprzepięciowe (na wypadek wyładowań atmosferycznych)

Schemat instalacji elektrycznej w ogrodzie

Choć projekt instalacji elektrycznej do altany ogrodowej zazwyczaj nie jest skomplikowany, bo rzadko kiedy obejmuje więcej niż 2-3 obwody wraz z zabezpieczeniami, to mimo wszystko najlepiej powierzyć jego wykonanie profesjonaliście, tzn. elektrykowi posiadającemu odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Pozwoli to mieć pewność, że zarówno projekt, jak i gotowa instalacja spełniają wymagania obowiązujących przepisów, co w razie ewentualnej awarii i strat spowodowanych np. pożarem w altance może okazać się kluczowe dla uzyskania odszkodowania od ubezpieczyciela.

Elementy składowe instalacji

Jak już wspominaliśmy, w większości przypadków instalacja elektryczna w altanie ogrodowej jest dość prosta. Podstawowe elementy to:

• rozdzielnica elektryczna z bezpiecznikami,
• kable i przewody elektryczne,
• gniazda i włączniki o odpowiedniej klasie szczelności (najlepiej IP67),
• oprawy oświetleniowe i źródła światła odporne na wilgoć.

Co ważne, zasilanie altany powinno pochodzić z wydzielonego obwodu w rozdzielnicy domowej, najlepiej zabezpieczonego dedykowanym wyłącznikiem różnicowoprądowym. W samej altanie powinna natomiast być umieszczona oddzielna mała rozdzielnica elektryczna obsługująca instalację altanki.

Gniazdo ogrodowe KAMIEŃ, 4x2P+Z, kabel gumowy H07RN-F 3x1,5mm2, 3m, 2 tryby pracy: automatyczny

Kable i przewody - ułożenie, montaż, zabezpieczenia

Kable ziemne powinny najlepiej układać w odpowiednich rurach ochronnych, aby zapobiec ich potencjalnemu uszkodzeniu w razie wykonywania prac ziemnych. Głębokość ułożenia to co najmniej 70 cm (idealnie poniżej granicy zamarzania gruntu) na podsypce o grubości min. 10 cm. Około 25-30 cm nad kablem ziemnym należy umieścić taśmę ochronną, a sam kabel powinien być ułożony raczej luźno, bez naprężania go.

Przewody wewnątrz altany można prowadzić po ścianach bądź w rurach ochronnych (aby zapobiec ich uszkodzeniu przez gryzonie), a do ich mocowania konieczne jest zastosowanie specjalnych uchwytów. Pamiętaj, że wszystkie połączenia elektryczne w altanie powinny być wykonane w puszkach hermetycznych o klasie szczelności IP65 lub wyższej.

Po zakończeniu prac instalacyjnych elektryk powinien przeprowadzić wymagane przepisami pomiary i testy, które pozwolą zweryfikować prawidłowość działania instalacji i jej bezpieczeństwo. Dopilnuj, aby po wykonaniu pomiarów elektrycznych elektryk sporządził z nich protokół i podpisał go - jest to dla Ciebie potwierdzenie zgodności instalacji z projektem oraz poświadczenie jej sprawności w chwili oddania do użytku.

W razie pytań zapraszamy do kontaktu - nasi specjaliści chętnie odpowiedzą na pytania i wyjaśnią wątpliwości.