Właściwy dobór przewodów pod kątem parametrów użytkowych bezpośrednio przekłada się na trwałość, jakość oraz bezpieczeństwo każdej instalacji elektrycznej, niezależnie od rodzaju czy wielkości obiektu, w którym dana instalacja będzie eksploatowana. Kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa instalacji elektrycznych ma obciążalność prądowa długotrwała przewodów, dlatego poprawny dobór przewodów w oparciu o ten parametr jest niezwykle ważny podczas projektowania, wykonywania czy modernizowania instalacji elektrycznych. Poniżej znajdziesz kompendium przydatnej wiedzy na ten temat - zapraszamy do lektury!
Ogólnie rzecz biorąc obciążalność prądowa przewodów to parametr określający maksymalną dopuszczalną wartość prądu elektrycznego, który może przepłynąć przez dany przewód bez spowodowania przegrzania się go lub uszkodzenia. Ma to zasadnicze znaczenie z perspektywy bezpieczeństwa eksploatacji instalacji elektrycznych, ponieważ przekroczenie obciążalności prądowej może doprowadzić do silnego nagrzewania się i w konsekwencji przegrzania przewodów, co z kolei może stać się przyczyną pożaru. Warto zwrócić uwagę, że maksymalna dopuszczalna obciążalność prądowa przewodów nie jest tym samym, co obciążalność prądowa długotrwała przewodu. Różnicę między tymi pojęciami dokładniej omawiamy w dalszej części artykułu.
Długotrwała obciążalność prądowa przewodów to graniczna (skuteczna) wartość prądu, który może maksymalnie przepłynąć przez przewód w warunkach ciągłego obciążenia przy określonych parametrach eksploatacyjnych, bez przekraczania temperatury granicznej przewodu i zagrożenia jego integralności. W kontekście długotrwałej obciążalności istotne jest uwzględnienie zarówno właściwości materiałowych przewodu, jak i warunków zewnętrznych, które mogą wpływać na jego termiczną wytrzymałość. W praktyce długotrwała obciążalność przewodów oznacza zatem maksymalne dopuszczalne obciążenie prądowe, które może być utrzymywane przez dany przewód w sposób ciągły z zachowaniem jego stabilności termicznej i integralności konstrukcyjnej.
W kontekście przytoczonych powyżej definicji różnica między dopuszczalną obciążalnością prądową a obciążalnością długotrwałą przewodów jest całkowicie klarowna. Dopuszczalna obciążalność prądowa przewodów określa jedynie przejściową (chwilową) maksymalną bezpieczną wartość prądu dla danego przewodu, natomiast długotrwała obciążalność przewodu to taka wartość prądu, która płynąc przez dany przewód w sposób ciągły (co najmniej kilka godzin bez przerwy) nie prowadzi do jego przegrzania ani uszkodzenia żadnej z żył ani izolacji, nie skraca również okresu bezpiecznej eksploatacji przewodu.
Obciążalność prądowa kabli i przewodów oraz wszelkie kwestie związane z tym zagadnieniem na gruncie polskiego prawa określa aktualnie obowiązująca norma PN-HD 60364-5-52:2011P „Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 5-52: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Oprzewodowanie”. Znajdują się w niej informacje dotyczące m.in. typów oprzewodowania, wyboru rodzaju i sposobu wykonania instalacji elektrycznej w zależności od wpływów zewnętrznych, obciążalności przewodów, przekrojów poprzecznych, spadków napięć w sieci użytkowników czy połączeń elektrycznych. Norma określa również wybór i sposób wykonania instalacji ze względu na ograniczenie możliwości wywołania pożaru, zbliżanie do innych urządzeń oraz łatwość konserwacji.
Na długotrwałą obciążalność przewodów wpływ ma wiele czynników, wśród których za najważniejsze należy uznać:
Poza wymienionymi parametrami długotrwała obciążalność prądowa przewodów jest również uzależniona od warunków zewnętrznych, tzn.:
Przekrój przewodów w każdym przypadku należy dobierać z uwzględnieniem wymienionych powyżej czynników i warunków, zwracając szczególną uwagę na to, by stosować się do wskazań i wymogów określonych w obowiązujących normach branżowych (w Polsce aktualnie jest to wspomniana już norma PN-HD 60364-5-52:2011P). Znajdujące się w tej normie tabele ułatwiają właściwy dobór przekroju przewodów dla konkretnej instalacji w oparciu o sposób ułożenia przewodów, który determinuje maksymalną wartość prądu, jakim przewód może zostać obciążony długotrwale.
Co istotne, należy także uwzględnić:
Warto w tym kontekście zwrócić uwagę, że kwestią o znaczeniu podstawowym dla doboru przewodów do instalacji jest jak najdokładniejsze określenie prądu roboczego oraz prądu maksymalnego, jaki może przepłynąć w poszczególnych obwodach projektowanej instalacji elektrycznej. To o tyle istotne, że pozwoli uniknąć podstawowego błędu popełnianego przez niektórych projektantów instalacji, czyli przyjęcia założenia, że w przypadku obwodów oświetleniowych wystarcza zastosowanie przewodów o przekroju 1,5 mm2, natomiast obwody "obsługujące" gniazda należy układać przewodami o przekroju 2,5 mm2. Zasada ta była powszechnie stosowana w przeszłości, gdy w praktyce nie istniały urządzenia domowe mogące obciążyć pojedynczy obwód prądem o dużej wartości - we współczesnych realiach jest ona przestarzała, nieadekwatna do realiów, niezgodna z dobrymi praktykami, a przede wszystkim niebezpieczna.
W razie pytań zachęcamy do kontaktu z nami - chętnie udzielimy informacji i wyjaśnimy wątpliwości.
Bleiben Sie up-to-date,
Melden Sie sich für den Newsletter
Informacje dodatkowe
Firma
Elektro-Spark Sp. z o.o.
ul. Energetyków 15
20-468 Lublin
NIP: 946-21-83-790
KRS: 0000115135